ျပည္ေထာင္စု၏ ဗိသုကာ (သို႔) လြတ္လပ္ေရးဗိသုကာ

၁၉၃၉၊ စက္တင္ဘာ (၉)ရက္ေန႔ဟာ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး ဗိသုကာ၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးကို မ်ဳိးေစ့ခ်ေပးခ့ဲတ့ဲ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည့္ေန႔။ ၂၀၁၀ စက္တင္ဘာ (၉)ရက္ဆိုရင္ (၇၁)ႏွစ္ ျပည့္ခ့ဲၿပီ။ သူ႔ေခတ္က တင္ေပးလိုက္တ့ဲ သမိုင္းေပးတာ၀န္ေတြကို တနင့္တပိုးႀကီး ထမ္းေဆာင္ခ့ဲတ့ဲ လွပတ့ဲသမိုင္းေတြဟာ ဘယ္ေလာက္ပဲၾကာၾကာ ေဆြးေျမ့မသြား၊ ကြယ္ေပ်ာက္မသြားဘဲ ရွင္သန္ေနဆဲပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမရဲ႕ သမုိင္းေတြကို အင္အားေတြနဲ႔ ေခ်ဖ်က္ျခင္းကို ခံေနရေပမယ့္ သူ႔သမိုင္းကေတာ့ သမိုင္းအျဖစ္ ရွိေနဦးမွာပါ။ ေျပာရရင္ အႏွိမ္ခံသမိုင္းအျဖစ္နဲ႔။ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမနဲ႔ ပက္သက္လို႔ စာေရး ဆရာ ပါရဂူက ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ စစ္ေတြစာေပေဟာေျပာပြဲတစ္ခုမွာ "လြတ္လပ္ေရးအတြက္ မ်ဳိးေစ့ခ်ေပးခ့ဲတ့ဲ ဆရာေတာ္ျဖစ္ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ထိုက္တန္တ့ဲ အသိအမွတ္ျပဳမွဳ မခံရပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လြတ္ လပ္ေရး ႀကိဳးပမ္းမွဳအတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္ခ့ဲတ့ဲ ဆရာေတာ္ႏွစ္ပါးရွိတယ္။ တစ္ပါးက ဦး၀ိစာရ၊ အားလံုးသိတ့ဲ အတိုင္း ေ႐ႊတိဂံုဘုရားေရွ႕မွာ ေၾကး႐ုပ္တု လုပ္ၿပီးထားတယ္။ ေနာက္ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ၊ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမဟာ ဦး၀ိစာရထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ ႀကိဳးပမ္းလွဳပ္ရွားခ့ဲတယ္။ ဒါေပမယ့္ အသိအမွတ္ ျပဳမခံရ။ (ဖဆပလ) အစိုးရလက္ထက္မွာ ေ႐ႊတိဂံုဘုရားေဘးက ကန္တိုမန္ပန္းၿခံကို ဦးဥတၱမပန္းၿခံလုပ္ၿပီးေတာ့ ဦးဥတၱမေက်ာက္႐ုပ္တုထားဖို႔ အစီအစဥ္ရွိတယ္။ ေက်ာက္႐ုပ္တုေတာင္ ထုလို႔ ၿပီးေနၿပီ။ အဲဒါ ဘယ္လိုျဖစ္ သြားလဲ မသိဘူး။ ျဖစ္မလာခ့ဲ။ ပန္းပုဆရာ ဦးဟန္တင္ၿခံကို ေရာက္သြားတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ဦးဟန္တင္အိမ္ ကို ေရာက္သြားတယ္။ ေရာက္သြားတ့ဲကိစၥက အိႏိၵယ သာသနာျပဳဆရာေတာ္ စျႏၵမုနိ႐ုပ္တုကိစၥေၾကာင့္ပါ။ ဒီညေနက ဘုရားႀကီးမွာ ဆရာေတာ္ စျႏၵမုနိ႐ုပ္တု ေတြ႔ခ့ဲတယ္။ ဆရာေတာ္႐ုပ္တု ျဖစ္ေျမာက္ေရးေကာ္မ တီမွာ ကၽြန္ေတာ္ပါတယ္။ ယင္း႐ုပ္တုကို အိႏိၵယ ပို႔ဖို႔။ ဒါေပမယ့္ ပို႔လို႔မရတာေၾကာင့္ ဒီမွာထားတယ္" လို႔ ေျပာခ့ဲဖူးတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ အေနနဲ႔ ထိုက္တန္စြာ ဘာေၾကာင့္ အသိအမွတ္ မျပဳသလဲ။ ကၽြန္ေတာ္ ေလ့ လာဖူးသေလာက္ေျပာရရင္ ရခိုင္ေတြကေတာ့ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမဟာ ရခိုင္ျဖစ္လို႔ဆိုၿပီး ခံယူၾကတယ္။
ရခိုင္လူမ်ဳိးျဖစ္တ့ဲ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမဟာ တကယ္ေတာ့ ရခိုင္ေတြကပါ သိပ္အသိအမွတ္ျပဳခ်င္တာ မဟုတ္ ဘူး။ ရခိုင္အတြက္ မလုပ္ခ့ဲလို႔တ့ဲ။ အဲဒီအခ်ိန္က ရခိုင္ေတြဟာ ႏွစ္ထပ္ကြမ္း ကိုလိုနီဘ၀ပါ။ ၁၇၈၄ မွာ ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္ဟာ ျမန္မာ (ဗမာ)ႏိုင္ငံက ၀င္ေရာက္သိမ္းပိုက္မွဳ ခံခ့ဲရတယ္။ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမကို ၁၈၇၉ မွာ ေမြးတယ္။ ဆရာေတာ္ကို ေမြးဖြားလာတ့ဲ အခ်ိန္မွာ ရခိုင္ေတြ ကိုလိုနီဘ၀မွာ (၉၅)ႏွစ္ပဲ ရွိပါေသးတယ္။ ၁၇၈၄ ခုႏွစ္က အေျခခံၿပီးတြက္ရင္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမဟာ တတိယမ်ဳိးဆက္မွာ ေမြးဖြားလာတ့ဲသူ။ ေျပာရ ရင္ ဆရာေတာ့္ အဘိုးကိုယ္တိုင္ ရခိုင္ေတြရဲ႕ ထီးက်ဳိးစည္ေပါက္ ကိုယ္ေတြ႔ အေတြ႔အႀကံဳေတြကို ေျမးျဖစ္ သူကို ေျပာျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ရခိုင္ေတြရဲ႕ ႏွစ္ထပ္ကြမ္း ကိုလိုနီဘ၀က လြတ္ေျမာက္ေရးတစ္ခုတည္းကို မၾကည့္ခ့ဲပါဘူး။
ဒါေပမယ့္ ရခိုင္လူမ်ဳိးျဖစ္တ့ဲ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမဟာ ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္ ကိုလိုနီဘ၀က လြတ္ေျမာက္ေရးထက္ ဒီေန႔ျမန္မာႏိုင္ငံလို႔ သတ္မွတ္ထားတ့ဲ ဧရိယာထဲမွာရွိတ့ဲ ဘ၀တူတိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု လြတ္ေျမာက္ေရး ကို ေရွး႐ွဳခ့ဲတယ္။ အဲဒီအတြက္ လွဳပ္ရွားခ့ဲတယ္ဆိုေတာ့ အေျခအေနအရ ေပၚေပါက္လာတ့ဲ ပင္လံု ထက္ ေစာစီးစြာ ဆရာေတာ္က ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓါတ္နဲ႔ ျပည္ေထာင္စုမ်ဳိးေစ့ကို ခ်ေပးခ့ဲတယ္။ ျပည္ေထာင္ စု တည္ေဆာက္ေရး ေရွးရွဳမွဳေတြနဲ႔ လြတ္လပ္ေရးမီး႐ွဴးတံေဆာင္ကို ထြန္းညွိခ့ဲတယ္။ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ ရဲ႕ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရး အေတြးအေခၚေတြေၾကာင့္ အဲဒီေခတ္ ရခိုင္လြတ္လပ္ေရး အင္အား စုေတြဟာ ဆရာေတာ္ကို မႏွစ္ၿခိဳက္ၾကဘူး။ အဲဒီေခတ္ရဲ႕ ႐ိုက္ခတ္မွဳေတြဟာ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ သက္ေရာက္ မွဳေတြ ပ်က္ျပယ္ေသးတာ မဟုတ္ေသးဘူး။ ဒါေပမယ့္ တခ်ဳိ႕ ရခိုင္အင္အားစုေတြ အဖြဲ႔အစည္းေတြ က ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရးလုပ္ခ့ဲတ့ဲ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမကို ရခိုင္ျဖစ္လို႔ ႏိုင္ငံေတာ္ အဆင့္ အသိ အမွတ္ျပဳ မခံရတာကို ေတာ္လွန္တ့ဲအေနနဲ႔ လွဳပ္ရွားမွဳေတြ လုပ္ၾကတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီေန႔ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ ခင္းခ့ဲတ့ဲ လမ္းေၾကာင္းကို ခ်ီတက္ေနတ့ဲ ဘုန္းႀကီးအခ်ဳိ႕ေတာင္ အသိအမွတ္ျပဳခ်င္ပံု မေပၚပါဘူး။ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမရဲ႕ တနင့္တပိုးႀကီး ထမ္းေဆာင္ခ့ဲတ့ဲ သမုိင္းေပးတာ၀န္ေတြကိုေတာင္ ေခ်ာင္ထိုး ခ်င္ပံုပါပဲ။
ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမရဲ႕ တိုင္းျပည္လြတ္ေျမာက္ေရး လွဳပ္ရွားမွဳသမိုင္းေတြအရ ေကာက္ခ်က္ခ်ရရင္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမဟာ ျပည္ေထာင္စု ဗိသုကာအျဖစ္ ေမာ္ကြန္းထိုးရမွာျဖစ္တယ္။ ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္မူ နဲ႔ ျပည္ေထာင္စု မတည္ေဆာက္ခ်င္သူေတြ ျပည္ေထာင္စုအမည္ခံၿပီး တစ္ျပည္ေထာင္စနစ္ (သို႔) ပဥၥမျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ တည္ေဆာက္ခ်င္သူေတြ အတြက္ကေတာ့ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမကို ႏိုင္ငံေတာ္အေနနဲ႔ ထိုက္ထိုက္တန္တန္ ဂုဏ္မျပဳဘဲ ဆက္လက္ခ်ဳိးႏွိမ္ေနဦးမွာကေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။ ၁၉၉၆ စစ္ေတြ စာေပေဟာေျပာပြဲမွာ ဆရာပါရဂူက " ဆရာေတာ္ကို ေမ့မထားသင့္ပါ။ စစ္ေတြမွာ ဆရာေတာ္နာမည္နဲ႔ ခန္းမေဆာက္ၿပီး ေၾကး႐ုပ္တုရွိတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ အမ်ားႀကီး ၀မ္းသာၾကည္ႏူးမိပါတယ္။ ဒီအတိုင္းအတာနဲ႔ အားမရပါ။ ႏိုင္ငံအတိုင္းအတာနဲ႔ လုပ္ေစခ်င္ပါတယ္"လို႔ စာေရးဆရာပါရဂူရဲ႕ ဆႏၵကို ေျပာၾကားခ့ဲတ့ဲ မွတ္တမ္းကို ကၽြန္ေတာ္ ေလ့လာဖတ္႐ွဳခြင့္ ရခ့ဲတယ္။
ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမကို ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး၏ တပ္ဦး၊ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး၏ မီး႐ွဴးတန္ေဆာင္၊ ျမန္မာ့ လြတ္လပ္ေရးအစ ဦးဥတၱမ၊ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး၏ လင္းေရာင္ျခည္၊ အာဇာနည္ ဦးဥတၱမ၊ အၾကမ္းမဖက္ လွဳပ္ရွားမွဳေခါင္းေဆာင္၊ အာရွေန၀န္း၊ အဖိႏွိပ္ခံ အားလံုး၏ သေကၤတ စတ့ဲဂုဏ္ပုဒ္ေတြဟာ စာထဲမွာရွိၿပီး လက္ေတြ႔ ဘာမွ မရွိခ့ဲပါဘူး။ ဆရာေတာ္လည္း ဗုဒၶဘာသာေရးအရ ၀ဋ္လည္ရွာတယ္နဲ႔ တူပါတယ္။ ျမန္ မာႏိုင္ငံရဲ႕ၿမိဳ႕ေတာ္ ရန္ကုန္မွာ ဦးဥတၱမလမ္း၊ ဦးဥတၱမပန္းၿခံ၊ ဦးဥတၱမခန္းမ၊ ဦးဥတၱမ႐ုပ္တု ဘာမွ မရခ့ဲဘဲ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမေျပာသလို "ဂရက္ေတာက္၊ ဂက္ေအာက္"လို႔ သူမ်ားကို ေမာင္းထုတ္ခ့ဲသလို ဆရာေတာ္လည္း "ဦးဥတၱမ ဂက္ေအာက္"လိုက္ေတာ့ ရခိုင္ျပည္ကို ျပန္လာခ့ဲရတယ္နဲ႔ တူပါတယ္။
ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမအေၾကာင္း ေဆာင္းပါးေရးရင္း အိႏိၵယႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးသမိုင္းကို သြားသတိရမိ တယ္။ ေန႐ူးကို အိႏိၵယသမိုင္းဆရာေတြက အိႏိၵယလြတ္လပ္ေရးဖခင္အျဖစ္ ေမာ္ကြန္းမထိုးဘူး။ မဟတၱမ ဂႏၵီႀကီးကို လြတ္လပ္ေရးဖခင္အျဖစ္ ေမာ္ကြန္းထိုးတာကို သြားသတိရမိတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံက ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမကို လြတ္လပ္ေရးဖခင္အျဖစ္ ေမာ္ကြန္းထိုးဖို႔ အဆိုတင္သြင္းရင္ ေတာ္ေတာ္ အုတ္ေအာ္ေသာင္းနင္း ျဖစ္သြားမလား မသိဘူး။ ရန္ကုန္မွာ ဦးဥတၱမပန္းၿခံကို ျပန္႐ုပ္သိမ္း၊ ဦးဥတၱမ႐ုပ္တု က ပန္းပုဆရာ ဦးဟန္တင္အိမ္ကို ေရာက္သြား၊ ဒီတစ္ခါ လြတ္လပ္ေရးဖခင္အျဖစ္ ေမာ္ကြန္းထိုးဖို႔ ေတာင္း ဆိုရင္ေတာ့ စစ္ေတြမွာရွိတ့ဲ အထိမ္းအမွတ္ေတြအားလံုး ျပန္႐ုပ္သိမ္းပစ္မလားမသိ။ သို႔မဟုတ္ ဒိုင္းနမိုင္းနဲ႔ ၿဖိဳခြဲပစ္မလား မသိ။
ဘာပဲေျပာေျပာ အင္အားရွိသူေတြဟာ သမိုင္းကို အသစ္ျပန္ေရးတတ္ၾကတာကိုး။ အဲဒီလိုအင္အားနဲ႔ သမိုင္းကို အသစ္ျပန္ေရးရင္း တစ္ဖက္မွာလည္း သမိုင္းမွတ္ေတြကို ေခ်ဖ်က္ပစ္တတ္ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ အမွန္တရားကေတာ့ တစ္ေနရာမွာ ေခါင္းေမာ္ၾကည့္ ေနမွာပါ။
ခိုင္လင္း (ေမဃ၀တီ)
Arakan Review
၁၉၊ ၀၁၊ ၁၀
ခိုင္လင္း (ေမဃ၀တီ)၏ မဟာလူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒ၏ မဟာေအာင္ပြဲလားႏွင့္ ဒုတိယပင္လံုမွသည္ အနာဂတ္ျပည္ေထာင္စုဆီသို႔ မွ-
# ArakanFolks blog မွကူးယူပါသည္။