ဗိုလ္မွဴးစံသာေက်ာ္(၁၂-၁၂-၁၉၂၃ - ၁-၁၁-၂၀၀၇)

ေတာ္လွန္ေရးသမား ဗိုလ္မွဴးစံသာေက်ာ္ကို စစ္ေတြခ႐ိုင္၊ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕တြင္ အဘ - ဦးေက်ာ္ဇံ (ကုန္ သည္)၊ အမိ - ေဒၚဒါဒါ တို႔မွ ၁၂၈၅ ခု ျပာသိုလဆန္း (၆)ရက္ (၁၂-၁၂-၁၉၂၃)ေန႔ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕ ၌ ေမြးဖြားခ့ဲသည္။
ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕ အမ်ဳိးသားဓမၼာ႐ံု အလယ္တန္းေက်ာင္းမွ (၇)တန္းေအာင္ျမင္၍ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ကူရွင္ အထက္ တန္းေက်ာင္းတြင္ပညာဆက္လက္သင္ၾကားရာ(၁၉၄၁)ခုႏွစ္တြင္(၁၀)တန္းကို ေအာင္ျမင္ခ့ဲသည္။ ေက်ာင္း သား ဘ၀တြင္ ေက်ာင္းသားသမဂၢတြင္ ပါ၀င္ခ့ဲသည္။ အိႏိၵယျပည္၊ ကာလကၠတားၿမိဳ႕၊ ဗီဒီယာဆာ အမ်ဳိးသားေကာလိပ္တြင္ ဥပဇာတန္း ပဌမႏွစ္ ပညာသင္ၾကားေနခ်ိန္တြင္ ဒုတိယကမာၻ စစ္ ျဖစ္ပြား၍ ျမန္ မာႏိုင္ငံသို႔ ဂ်ပန္တပ္မ်ား ၀င္လာခ်ိန္ (၁၉၄၂)ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလကုန္တြင္ အိႏိၵယမွ မိမိေနရပ္၊ ရခိုင္ျပည္သို႔ စစ္တေကာင္းေမာင္းေတာမွ တဆင့္ ျပန္ခ့ဲသည္။ မိမိေနရပ္ေရာက္ၿပီးေနာက္ ဦးသာဇံလွ၊ ဦးေအာင္ထြန္းဦး တို႔ ေခါင္းေဆာင္ေသာ ရခိုင္လံုးဆိုင္ရာအသင္းမွ ၿဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕အစိုးရ အား ေတာ္လွန္ရန္ စီစဥ္ေနၾက သည္ကို ေတြ႔ရ၍ ၎အသင္းတြင္ပါ၀င္ၿပီး ေခါင္းေဆာင္မ်ားေပးေသာ တာ၀န္ကို လူငယ္တစ္ေယာက္ အေနျဖင့္ ကိုယ္ဖိရင္ဖိ ထမ္းေဆာင္ခ့ဲသည္။ ေနာက္ပိုင္း ေက်ာက္ေတာ္ ၿမိဳ႕ေစာင့္ လူငယ္မ်ားကို စည္း႐ံုးၿပီး ကာကြယ္ေရးတပ္ဖြဲ႔ကို ဦးေဆာင္ခဲ့သည္။ စစ္ေတြခ႐ိုင္သို႔ ၁၉၄၂ ခု၊ ဧၿပီလတြင္ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ ေရာက္လာၿပီးေနာက္ ဘီအိုင္ေအသို႔၀င္ရန္ စာရင္းေပးရာ တပ္မွဴးဗိုလ္ရန္ေအာင္၊ တိုင္းအုပ္ ခ်ဳပ္ေရးတာ၀န္ခံ ဦးျမတို႔ တာ၀န္ေပးခ်က္ရ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ ႔အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔တြင္ အတြင္းေရး မွဴးတာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခ့ဲရသည္။ ျပည္သူ႔အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔ ဖ်က္သိမ္း ၿပီးေနာက္ (၁၉၄၃)ခုႏွစ္တြင္ ပလက္၀ နယ္ျခားခ႐ိုင္ ဗိုလ္ႀကီးၾကာလွေအာင္ ဦးစီးေသာ ရခိုင္ကာကြယ္ေရး တြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခ့ဲသည္။
ဗိုလ္မွဴးရန္ေအာင္ တာ၀န္ေပးခ်က္အရ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ (P.A.C)တြင္ အတြင္းေရးမွဴးတာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္ခ့ဲရၿပီး ဗုိလ္မွဴးရန္ေအာင္ ရန္ကုန္သို႔ တပ္ျပန္သြားသည့္အခါ ဗိုလ္ႀကီးၾကာလွေအာင္ ဦးစီးေသာ တပ္တြင္ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္၊ ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္တြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခ့ဲသည္။
၁၉၄၄ ခုႏွစ္တြင္ ရခိုင္တိုင္း (A.F.O)ေခါင္းေဆာင္မ်ား တာ၀န္ေပးခ်က္အရ အိႏိၵယျပည္နယ္သို႔ ဖက္ဆစ္ ဆန္႔က်င္ေရးအတြက္ မဟာမိတ္မ်ားႏွင့္ စီစဥ္ေနေသာ သခင္သိန္းေဖ၊ ဦးညိဳထြန္း၊ သခင္တင္ေ႐ႊတို႔ထံ ကုန္းလမ္းမွတဆင့္ ၁၉၄၄-ခု ဇြန္လႏွင့္ စက္တင္ဘာလတြင္ (၂)ႀကိမ္ သြားခ့ဲၿပီး ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရး တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္၇န္၊ ေက်ာက္ေတာ္နယ္သို႔ ၁၉၄၄ ခု ဒီဇင္ဘာလတြင္ ေလထီးႏွင့္ ခုန္ဆင္းခ့ဲၿပီး ဗိုလ္ၾကာလွေအာင္ ဦးေဆာင္ေသာ တပ္ႏွင့္ပူးေပါင္း တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခ့ဲသည္။ ရခိုင္ဘက္တြင္ ဂ်ပန္တပ္ မ်ား ဆုတ္ခြာၿပီးေနာက္ တာ၀န္ေပးခ်က္အရ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ အိႏိၵယသို႔ ဗိုလ္သာေက်ာ္၊ ဗိုလ္ေအာင္ ကေလး၊ ဗိုလ္သာထြန္းေအာင္တို႔ႏွင့္အတူ ျပန္လာၿပီး ေဖေဖာ္၀ါရီလ ေနာက္ဆံုးပတ္တြင္ ဗမာျပည္၊ ပဲခူး ခ႐ိုင္၊ ေ႐ႊေလာင္းေက်း႐ြာအနီး ေလထီးျဖင့္ ဗိုလ္သာထြန္းေအာင္ႏွင့္အတူ ခုန္ဆင္းခ့ဲသည္။ ရန္ကုန္သို႔ ဆက္သားအျဖစ္ ဗမာေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားထံ သခင္သိန္းေဖႏွင့္ မဟာမိတ္ ၿဗိတိသွ်တပ္မွ ေပး လိုက္ေသာ စာ(၂)ေစာင္ႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရးပစၥည္းမ်ားကို လာပို႔သည္။ ရန္ကုန္မွ မတ္လ ဒုတိယပတ္တြင္ ပဲခူးတိုင္း၊ ေတာင္ငူခ႐ိုင္၊ ျဖဴးၿမိဳ႕နယ္ အေနာက္ဘက္သို႔ ေတာင္ငူရဲေခါင္ေျပာက္က်ားအား လက္နက္ငယ္ ကိုင္တြယ္ပစ္ခတ္နည္း၊ မိုင္းဗံုးေဖါက္ခြဲနည္းမ်ား သင္ေပးၿပီး ျဖဴးကားလမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္မ်ား အား ရဲေခါင္ေျပာက္က်ားမ်ားႏွင့္ တိုက္ခိုက္ရာတြင္ တာ၀န္ယူခ့ဲသည္။ ဂ်ပန္မ်ား ၎နယ္ေျမမွ ဆုတ္ခြာ ၿပီးေနာက္ ဧၿပီလတြင္ အိႏိၵယႏိုင္ငံေရာက္ သခင္သိန္းေဖထံ ေလယာဥ္ျဖင့္ ျပန္သြားခ့ဲသည္။ ဇြန္လကုန္ တြင္ ရန္ကုန္သို႔ သေဘၤာျဖင့္ ဗိုလ္သာထြန္းေအာင္ႏွင့္အတူ ျပန္လာၿပီး ရခိုင္ေခါင္းေဆာင္ ဦးညိဳထြန္းအား သတင္းပို႔ၿပီး ၾသဂုတ္လတြင္ အိမ္ျပန္ခြင့္ေတာင္းၿပီး မိမိေနရပ္သို႔ ျပန္လာခ့ဲပါသည္။
ေတာ္လွန္ေရးၿပီးဆံုးၿပီးေနာက္ပိုင္း မိမိေနရပ္ေဒသျပန္ၿပီး တစ္ႏွစ္ အနားယူသည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ ျပည္ သူ႔ရဲေဘာ္တပ္ဖြဲ႔ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္၊ ၿမိဳ႕ေတာ္ေကာ္မတီတာ၀န္ယူၿပီး ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလတြင္ ဖြဲ႔စည္းေသာ (ဗ-သ-န-တ) တပ္ရင္း (၄)တြင္ ဒုတပ္ရင္းမွဴးတာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခ့ဲသည္။ (ဗ-သ-န-တ) တပ္ရင္း(၄)ကို ၁၉၄၈ ခုႏွစ္တြင္ ျပန္ေထာင္စု စစ္ရဲတပ္ရင္း (၂၀)အျဖစ္ ထပ္မံဖြဲ႔စည္းသည့္အခါ တပ္ရင္းမွဴး တာ၀န္ျဖင့္ ရခိုင္တိုင္းတြင္ တာ၀န္ယူေဆာင္႐ြက္ေနစဥ္ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ အစုိးရအား လက္နက္ ကိုင္ ေတာ္လွန္ၿပီး ေတာခိုခ့ဲသည္။ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္ပါတီ၏ ဦးေဆာင္မွဳကို ခံယူၿပီး ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရးအရ (ဖ-ဆ-ပ-လ) အစိုးရအား တိုက္ခ့ဲသည္။
ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္ပါတီတြင္ ရခိုင္တိုင္းေကာ္မတီ စစ္ဆင္ေရး တာ၀န္ခံအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ (၁၉၅၁)ခုႏွစ္တြင္ ဗဟုိေကာ္မတီတာ၀န္ျဖင့္ လည္းေကာင္း ထမ္းေဆာင္ခ့ဲရာ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး လမ္းစဥ္ကို မယံု ၾကည္ေတာ့သျဖင့္ (၁၉၅၈)ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၂၀)ရက္ေန႔တြင္ လက္နက္ခ်၍ ဥပေဒေဘာင္အတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္ခ့ဲသည္။
လက္နက္ခ်ၿပီးေနာက္ မည္သည့္ႏိုင္ငံေရးပါတီတြင္မွ မလုပ္ေတာ့ဘဲ မိမိ၀မ္းေရးအတြက္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း ကို လုပ္ကိုင္ေနခ့ဲသည္။ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္ကစၿပီး စက္မွဳ၀န္ႀကီးဌာန၊ အထည္အလိပ္လုပ္ငန္းအဖြဲ႔ လက္ေအာက္ တြင္ အမွဳထမ္းခ့ဲသည္။ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္တါင္ ေမာ္ကြန္း၀င္ (ပဌမ)ဆင့္ႏွင့္ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္တြင္ ႏိုင္ငံဂုဏ္ရည္ (ပဌမ)ဆင့္ကို ႏိုင္ငံေတာ္မွ ခ်ီးေျမွာက္ျခင္း ခံရသည္။
(၁၉၈၄) ခုႏွစ္တြင္ အသက္(၆၀)ျပည့္၍ အၿငိမ္းစားယူခ့ဲသည္။ (၁၉၈၈-ၾသဂုတ္လတြင္ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ အစိုးရအၾကားတြင္ ညီညြတ္မွဳရေအာင္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအမ်ဳိးသား စုစည္းညီ ညြတ္ေစရန္ (မဆလ) ႏိုင္ငံေတာ္ ေကာင္စီ အတြင္းေရးမွဴးထံ ေပးစာကို ေပးၿပီး ေထာက္ခံ ကူညီေဆာင္ ႐ြက္ရန္ ဆႏၵျပဳခ့ဲ၍ ညီညြတ္ေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရမည့္ အလုပ္ဆိုလွ်င္ ေဆာင္႐ြက္ကူညီမည္ေျပာၿပီး သခင္တင္ျမ၊ ဦးသာထြန္း၊ ဦးလွတင္၊ ဦးစိုးေမာင္တို႔ႏွင့္အတူ လုပ္ကိုင္ခ့ဲသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနျဖင့္ အျခားႏိုင္ငံေရးပါတီ အင္အားစုမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းၿပီး (NLD)အမ်ဳိးသား ဒီမို ကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကို ထူေထာင္လိုက္သည္။ ပါတီႏိုင္ငံေရးမလုပ္လို၍ ႏို၀င္ဘာလတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္ အားေျပာၿပီး ဆက္မလုပ္ေတာ့ပါ။ (၁၉၉၆)ခုႏွစ္တြင္ ဗိုလ္မွဴးေအာင္ေခါင္းေဆာင္ၿပီး အစိုး ရႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ ႏိုင္ငံေတာ္ စည္းလံုးညီညြတ္ေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီရရွိေရးတို႔အ တြက္ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ရာတြင္ ပါ၀င္ေဆာင္႐ြက္ခ့ဲပါသည္။
၁၉၄၆ ခုႏွစ္တြင္ "ဦးေအာင္ဇံေ၀"*** ၏သမီး ေဒၚေစာသာႏုႏွင့္ ဖူးစာေရစက္ဆံုခ့ဲသည္။ သားသမီးမ်ားမွာ သမီးႀကီး ေဒါက္တာေဒၚျမေ၀ (ညႊန္ၾကားေရးမွဴး၊ ေဆးပညာဦးစီးဌာန)၊ ဦးခင္ေမာင္ေက်ာ္ (ေရေၾကာင္းအင္ ဂ်င္နီယာ)၊ ဦးစံလင္း (ဒု ေရေၾကာင္းအရရွိ) တို႔ ျဖစ္ၾကသည္။
ေဒၚေစာသာႏုကြယ္လြန္၍ ေဒၚက်င္ေငြႏွင့္ ေနာက္အိမ္ေထာင္ျပဳသည့္အခါ သမီး ေဒၚျမျမေအး (ဒုႀကီး ၾကပ္ေရးမွဴး၊ ကြန္ပ်ဴတာဌာန) ကို ေမြးဖြားခ့ဲသည္။ စက္မွဳ(၁) စက္မွဳထည္ေကာ္ပိုေရးရွင္းတြင္ (၁၉၆၈) ခုႏွစ္ မွစၿပီး စက္႐ံုမွဴးတာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခ့ဲၿပီး ၁၉၈၄-ခု ဇန္န၀ါရီလ ၂၅ ရက္ေန႔တြင္ လ/ထ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးျဖင့္ အၿငိမ္းစားယူခ့ဲပါသည္။ အသက္(၈၄)ႏွစ္၊ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလ (၁၇)ရက္ေန႔ အမွတ္(၆၉၄)၊ ေအာင္ ဆန္းၿမိဳ႕၊ အင္းစိန္လမ္းမႀကီး၊ စက္မွဳလက္မွဳ သိပၸံေက်ာင္းေရွ႕ေနအိမ္တြင္ ကြယ္လြန္ခ့ဲသည္။
"ဦးေအာင္ဇံေ၀"*** ===> ဦးေအာင္ဇံေ၀ (ေက်ာက္ေတာ္)-ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔ လုပ္ႀကံခံရစဥ္ အသက္မေသဘဲ လြတ္ေျမာက္လာခ့ဲသူ (၄)ဦးအနက္မွ တစ္ဦးျဖစ္သည္။)
***ဤမွတ္တမ္းစာစုသည္ စာေရးသူ ေရးသားေသာ မွတ္စုမွတ္ရာမ်ားမဟုတ္ဘဲ ဦးစံသာေက်ာ္ ကိုယ္တိုင္ မကြယ္လြန္မီက ေရးသားထားခ့ဲေသာ ၁၉၄၂ မွ ၄၅ ခုႏွစ္အထိ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲ၀င္ ကာလ မွတ္ တမ္းျဖစ္ပါသည္။ စာေရးသူက တည္းျဖတ္၍ ေကာက္ႏွဳတ္ေဖာ္ျပထားျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ ဓါတ္ပံုမ်ားႏွင့္ ကိုယ္ေရးမွတ္တမ္းမ်ားကို ဇနီးေဒၚက်င္ေငြ၊ သမီး ေဒၚျမျမေအးတို႔ထံမွ ေက်းဇူးျပဳပါသည္။ (စာေရးသူ)
ႏိုင္ငံအက်ဳိးျပဳအဖိုးတန္ရတနာမ်ား (၂) - ေအးသိန္း စာအုပ္မွ -